Veiligheid binnen ziekenhuizen is cruciaal. Enerzijds moeten patiënten er vanuit kunnen gaan dat de zorgverlening op een correcte wijze gebeurt waarbij hun veiligheid voorop staat (fysieke veiligheid). Anderzijds moet de werkomgeving op dié manier zijn ingericht dat medewerkers zich veilig voelen om een hoge kwaliteit van zorg te kunnen verlenen (sociale veiligheid). Waar fysieke veiligheid hoog op de agenda staat, wordt met name sociale veiligheid nog te vaak over het hoofd gezien, terwijl deze juist van ongekend groot belang is voor een goede zorgverlening.
Sociale veiligheid, cruciaal voor de kwaliteit van zorg in ziekenhuizen
Sociale veiligheid
Met sociale veiligheid bedoelen we een cultuur waarin medewerkers elkaar open feedback kunnen geven en elkaar durven aan te spreken op gedrag, zonder dat ze het gevoel hebben dat daar negatieve consequenties aan verbonden zijn. Als we bijvoorbeeld kijken naar de scores op de vraag: ‘Als collega’s kunnen we elkaar aanspreken op gedrag’ zien we dat binnen de ziekenhuisbranche deze scores met een 6,7 significant lager liggen dan binnen andere zorgbranches of ten opzichte van de landelijke benchmark (NTI) (6,9).
Imre Aniba, zorgconsultant bij Effectory, reageert op de cijfers: “Elkaar kunnen aanspreken op gedrag is een belangrijke indicator voor sociale veiligheid. Als we kijken naar de data die we hebben op dit gebied zien we dat ziekenhuizen structureel lager scoren. De vraag is waarom het moeilijker is om je collega in een ziekenhuis aan te spreken op gedrag, wat de voorwaarden zijn voor een sociaal veilige cultuur en hoe je de sociale veiligheid in je ziekenhuis kunt verbeteren.”
Aniba vervolgt: “Een andere indicator voor sociale veiligheid is in hoeverre medewerkers ongewenst gedrag ervaren. Van de medewerkers binnen ziekenhuizen geeft 86 procent aan nooit met ongewenst gedrag in aanraking te zijn geweest. Dit betekent dat 14 procent soms of op regelmatige basis te maken heeft met ongewenst gedrag in welke vorm dan ook: verbaal, fysiek, ongewenste intimiteten, pesten en/of discriminatie. De percentages liggen lager binnen de Geestelijke gezondheidszorg (11 procent), de Gehandicaptenzorg (8 procent) of ten opzichte van de landelijke benchmark (NTI) (11 procent). Blijkbaar is ongewenst gedrag binnen ziekenhuizen vaker aan de orde. Ook zien we dat medewerkers binnen ziekenhuizen het meest verbale agressie ervaren.”
Wilt u meer weten over sociale veiligheid?
Hoe creëert u een organisatiecultuur waarin medewerkers zich veilig voelen om feedback te geven, fouten durven toe te geven en met nieuwe ideeën komen? Het leren van fouten is een belangrijk thema in de zorg. Effectory sprak met de NVZ en diverse ziekenhuizen over dit thema. Vraag het e-book ‘Sociale Veiligheid – In gesprek met ziekenhuizen’ aan.
Het belang van sociale veiligheid
Het belang van sociale veiligheid is groot. Aniba: “We zien in onze onderzoeken dat er een directe relatie is tussen ongewenst gedrag en de kwaliteit van de zorg. Dit komt naar voren in zowel de literatuur als onze eigen onderzoeken. Met onze onderzoeken, gericht op sociale veiligheid, willen wij een bijdrage leveren aan de kwaliteit van zorg. Dit begint in mijn optiek met inzicht bieden op welke punten ziekenhuizen en zorgorganisaties in het algemeen kunnen verbeteren en hen handvatten aan te reiken hoe ze dit aan kunnen pakken in hun organisatie.”