Op 18 juni vond de masterclass “De Toekomstbestendige Gemeente” plaats. Gemeenten staan anno 2015 voor vele uitdagingen en veranderingen. Daarnaast gaan de dagelijkse werkzaamheden ook gewoon door. InternetSpiegel bood een podium aan 32 HR-adviseurs/managers uit heel het land om kennis te delen en inspiratie op te doen op het gebied van toekomstbestendigheid. Hieronder een verslag van de masterclass.
Een terugblik op de masterclass voor gemeenten
Wat voor type medewerkers werken er bij uw organisatie?
Jurgen Visser (adviseur InternetSpiegel) bijt het spits af met een toelichting over arbeidsmobiliteit in het openbaar bestuur. Zo vertelt Jurgen over externe- en interne mobiliteit, en het deel van de medewerkers dat (al dan niet) vrijwillig vertrekt. Eén van de conclusies is dat gemeenten niet al te veel verschillen van de sector Openbaar Bestuur. Wat ook erg aanspreekt onder de aanwezigen is het overzicht van de ‘drie verschillende typen medewerkers’: de carrièremaker, de bevlogen ambtenaar en de afwachter. Hier werd nog lang over nagepraat.
Zonder werkplezier geen toekomstbestendigheid
Maarten Sinnema (beleidsadviseur gemeente Diemen) spreekt over het behouden van werkplezier tijdens een organisatieverandering. Diemen heeft het werkplezier namelijk altijd hoog weten te houden, terwijl er achter de schermen een heleboel veranderingen plaatsvonden. Maarten geeft een aantal concrete tips uit de praktijk, waar andere gemeenten rekening mee kunnen houden in de toekomst. De rode draad van Maarten: “Ik zie werkplezier als de sleutel tot succes om een gemeente toekomstbestendig te maken. Zonder bevlogen en betrokken medewerkers is het onmogelijk om continuïteit te waarborgen.”
Is zelfsturing het antwoord?
Na de pauze is het de beurt aan Guido Heezen, oprichter van Effectory. Guido: “Effectory had tot een aantal jaar geleden een hiërarchische organisatiestructuur, eigenlijk zoals iedere organisatie die had. Maar wij merkten dat de medewerkers een andere kant op wilden. Het managementteam heeft met een grote afvaardiging van medewerkers gesproken, waarna het managementteam tot de conclusie kwam om zichzelf op te heffen. Een ingrijpende verandering, die leidde tot een nieuwe indeling van de organisatie. Zonder managers wel te verstaan.” Guido benadrukt met klem dat zelfsturing niet per definitie geschikt is voor alle organisaties. “Het moet echt vanuit de medewerkers zelf komen”. Het publiek luistert aandachtig en heeft veel vragen voor Guido. Er komt al snel naar voren dat het voor gemeenten wellicht mogelijk is om bepaalde teams (gedeeltelijk) zelfsturend te laten werken, of om organisatiebreed bepaalde elementen van zelfsturing te implementeren. Maarten Sinnema sluit zich hier volledig bij aan: “Zelfsturing kan voor gemeenten bijdragen aan de toekomstbestendigheid, maar zelfsturing is alles behalve ‘one size fits all’”.
Zwolle en nieuwe organisatiemodellen
Marcella Rijkschroeff (HR-manager gemeente Zwolle) sluit de masterclass af met een toelichting over de aanpak van Zwolle op het gebied van vernieuwende organisatiemodellen. “Jaren geleden hebben wij ook geëxperimenteerd met zelfsturing. Helaas is dit niet helemaal van de grond gekomen, maar wij kijken altijd naar nieuwe manieren van organiseren om zo efficiënt mogelijk te werken. Momenteel zit Zwolle in een transformatie van een lijnorganisatie naar een hybride organisatie. Medewerkers gaan veel minder hiërarchisch te werk. Wij werken nu meer in netwerken en op projectbasis. Er zit zoveel synergie tussen bepaalde afdelingen, deze moeten hierdoor wel in elkaar verweven raken.”, aldus Marcella. Zwolle loopt misschien voorop op dit gebied, desalniettemin worden veel elementen herkend door de aanwezigen. Een teken dat veel organisaties bezig zijn met de zoektocht naar optimalisatie!
Zonder interactie geen creatie
Het was een geslaagde masterclass, waaraan iedereen zijn steentje bijdroeg om de bijeenkomst interactief te maken. Want tot deze conclusie kwamen we al snel met z’n allen: door kennis te delen en het gesprek met elkaar aan te gaan, ontstaat creatie!